نکات برجسته:
- شواهد نشان میدهد که بسیاری از افراد، حتی اگر دچار عدم تحمل لاکتوز باشند، همچنان میتوانند از غذاهای لبنی مانند شیر، پنیر و ماست لذت ببرند.
- محدود کردن مصرف لبنیات به دلیل عدم تحمل لاکتوز به معنای از دست دادن غیرضروری فواید سلامتی لبنیات است.
- افرادی که عدم تحمل لاکتوز در آنها تشخیص داده شده است، میتوانند مقداری لاکتوز را تحمل کنند. بیماران به جای قطع کامل لبنیات، میتوانند مصرف لاکتوز را مطابق با میزان تحمل خود تنظیم کنند.
- برخی افراد در هضم لاکتوز مشکل دارند، اما این به معنای کنار گذاشتن لبنیات نیست! در ادامه بخوانید تا درباره عدم تحمل لاکتوز، نحوه تشخیص رسمی آن و چگونگی ارائه بهترین توصیههای تغذیهای به بیماران بیشتر بدانید.
لاکتوز چیست؟
لاکتوز نوعی قند طبیعی است که در شیر یافت میشود. این قند توسط غدد پستانی حیوانات تولید میشود، بنابراین شیر آنها حاوی لاکتوز است. شیر گاو به طور طبیعی حدود 5 درصد لاکتوز دارد.
شیر گاو تخمیر شده در ماست نسبت به شیر مایع لاکتوز کمتری دارد زیرا باکتریهای اسید لاکتیک لاکتوز را تجزیه میکنند. پنیرهای سفت حاوی سطوح بسیار پایین یا بدون لاکتوز هستند، در حالی که پنیرهای نرم بسته به فرآیند تولید ممکن است لاکتوز بیشتری داشته باشند.
از کجا لاکتوز بخرم؟
شرکت شهرشیمی به عنوان یکی از بزرگترین واردکنندگان لاکتوز مگه و آرمور این محصول را در مش 80 و 200 به فروش میرساند. جهت خرید این محصول با کارشناسان فروش ما در ارتباط باشید.
عدم تحمل لاکتوز چیست؟
عدم تحمل لاکتوز ناتوانی در هضم لاکتوز، یک قند طبیعی موجود در شیر و سایر محصولات لبنی است. انسان برای تجزیه لاکتوز به آنزیم لاکتاز نیاز دارد. هنگامی که این آنزیم به میزان کافی وجود نداشته باشد، لاکتوز تجزیه نمیشود و توسط میکروبیوتای روده تخمیر میشود، که منجر به علائمی مانند:
- اسهال
- درد شکم
- گرفتگی عضلات
- نفخ
- باد شکم
این علائم معمولاً حدود 30 دقیقه تا دو ساعت پس از مصرف شیر در صورت عدم تحمل لاکتوز شروع میشوند.
عدم تحمل لاکتوز در مقابل آلرژی به شیر
عدم تحمل لاکتوز اغلب با آلرژی به شیر اشتباه گرفته میشود، اما این دو متفاوت هستند. عدم تحمل لاکتوز بر سیستم گوارش تأثیر میگذارد و یک واکنش گوارشی به لاکتوز است؛ این واکنش پاسخ ایمنی را تحریک نمیکند. آلرژی به شیر یک واکنش ایمنی به پروتئین موجود در شیر است.
علائم آلرژی به شیر ممکن است شامل گاز، گرفتگی عضلات و اسهال باشد (به همین دلیل اغلب با عدم تحمل لاکتوز اشتباه گرفته میشود) اما ممکن است شامل علائم سنتی آلرژی مانند کهیر یا خس خس سینه نیز باشد.
انواع عدم تحمل لاکتوز
سه نوع متمایز از عدم تحمل لاکتوز وجود دارد:
- عدم تحمل لاکتوز اولیه: شایعترین نوع؛ نتیجه سطوح پایین آنزیم لاکتاز است. معمولاً در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تشخیص داده میشود.
- نقص لاکتاز ثانویه: یک وضعیت گذرا که پس از آسیب روده ناشی از عفونت، مصرف آنتیبیوتیک، بیماری سلیاک، بیماری کرون و غیره ایجاد میشود. این وضعیت میتواند در هر سنی رخ دهد.
- نقص لاکتاز مادرزادی: یک وضعیت بسیار نادر که از بدو تولد شروع میشود. تاکنون تنها 40 مورد در سطح جهان گزارش شده است.
چه کسانی به عدم تحمل لاکتوز مبتلا میشوند؟
فعالیت لاکتاز در بدو تولد بالا است زیرا شیر مادر حاوی لاکتوز است. تحمل لاکتوز پس از از شیر گرفتن به تدریج کاهش مییابد و برخی افراد میتوانند لاکتوز بیشتری را نسبت به دیگران هضم کنند. توانایی هضم لاکتوز در جمعیتهایی که به پرورش گاو میپردازند و بیشتر لبنیات مصرف میکنند، و همچنین در نوادگان آنها، شایع است.
احتمالاً عدم تحمل لاکتوز به دلیل جهش ژنتیکی در ژن LTC که مسئول ساخت آنزیمهای لاکتاز است، آغاز شده است. این وضعیت در افراد با اصالت آسیای شرقی، آفریقایی و آمریکای جنوبی شایعتر است. در افراد با اصالت اروپای شمالی کمتر شایع است.
عدم تحمل لاکتوز چگونه تشخیص داده میشود؟
بیمارانی که پس از نوشیدن شیر دچار گاز یا گرفتگی عضلات میشوند ممکن است تصور کنند که عدم تحمل لاکتوز دارند و ممکن است به اشتباه خود را تشخیص دهند. این امر بالقوه مضر است زیرا ممکن است قبل از تشخیص قطعی، شیر را به طور غیرضروری از رژیم غذایی خود حذف کنند.
دقیقترین تشخیص از طریق تست تنفس هیدروژن غیرتهاجمی به دست میآید، اگرچه عدم تحمل لاکتوز میتواند از طریق آزمایش خون نیز تشخیص داده شود. به دست آوردن تشخیص درست مهم است، زیرا علائمی مانند گاز، گرفتگی عضلات و نفخ ممکن است بخشی از بسیاری از اختلالات گوارشی مختلف باشد. در واقع، عدم تحمل لاکتوز تنها یکی از علل احتمالی علائم گوارشی است.
اگر عدم تحمل لاکتوز نباشد، چه چیز دیگری میتواند باشد؟
علائم عدم تحمل لاکتوز میتواند با اختلالات گوارشی مختلف همپوشانی داشته باشد، بنابراین اطمینان از انجام آزمایش و تشخیص صحیح برای بیماران مهم است. سایر شرایطی که ممکن است علائمی مشابه عدم تحمل لاکتوز داشته باشند عبارتند از:
- آلرژی به شیر
- سایر آلرژیهای غذایی
- بیماری سلیاک
- سندرم روده تحریکپذیر و محرکهای مرتبط با FODMAP
- کولیت
- بیماری کرون
- مصرف بیش از حد قند
مدیریت عدم تحمل لاکتوز
حذف شیر و سایر محصولات لبنی درمان ضروری برای فردی که عدم تحمل لاکتوز در او تشخیص داده شده است نیست. این یک تصور غلط رایج است.
چندین سازمان و مرجع بینالمللی بهداشت مانند مؤسسه ملی بهداشت، انجمن پزشکی ملی و کمیته تغذیه آکادمی اطفال آمریکا توصیه میکنند که افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز نیازی به حذف شیر و محصولات لبنی از رژیم غذایی خود ندارند.
عدم تحمل لاکتوز از خفیف تا شدید متغیر است. برخی از افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز میتوانند روزانه 12 تا 24 گرم لاکتوز مصرف کنند، به شرطی که این مقدار در طول روز پخش شده و به عنوان بخشی از وعدههای غذایی مخلوط مصرف شود. بیشتر افراد میتوانند یک فنجان شیر (حدود 12 گرم لاکتوز) را بدون مشکل هضم کنند. در اینجا جدولی وجود دارد که میزان لاکتوز موجود در انواع مختلف محصولات لبنی را نشان میدهد:
اطلاعات جدول محتوای لاکتوز در محصولات لبنی مختلف
محصول لبنی | محتوای لاکتوز (گرم) |
شیر گاو، 2% چربی شیر، 250 میلیلیتر | 12.92 |
پنیر کاتیج، 2% چربی شیر، 125 میلیلیتر | 4.62 |
ماست ساده، 2-3.9% چربی شیر، 125 میلیلیتر | 3.25 |
پنیر خامهای، 50 گرم | 1.60 |
پنیر چدار، 50 گرم | 0.12 |
پنیر پارمسان، 50 گرم | 0.08 |
پنیر موتزارلا، 50 گرم | 0.04 |
پنیر سوئیسی، 50 گرم | 0.03 |
اطلاعات نمودار از انجمن تحقیقات رودهای کانادا
چرا پنیر اغلب لاکتوز کمی دارد؟
پنیرهای سفت و رسیده نسبت به پنیرهای نرم لاکتوز کمتری دارند. دلیل این امر این است که هنگام جدا کردن آب پنیر و افزودن کشتهای باکتریایی در طی فرآیند تخمیر پنیرسازی، لاکتوز از بین میرود. با رسیدن و کهنه شدن پنیر، لاکتوز به اسید لاکتیک تبدیل میشود که باعث عدم تحمل نمیشود.
بیماران مبتلا به عدم تحمل لاکتوز میتوانند علائم خود را بدون حذف کامل شیر مدیریت کنند. آنها میتوانند آزمایش کنند که کدام یک از این روشها برایشان بهترین کارایی را دارد – شاید ترکیبی از این نکات باشد:
- قبل از مصرف غذاهای حاوی لاکتوز از مکملهای آنزیم لاکتاز استفاده کنید. این مکملها به تجزیه لاکتوز کمک میکنند و هضم غذاهای حاوی لاکتوز را آسانتر میکنند.
- محصولات لبنی کم لاکتوز مانند پنیر سفت را امتحان کنید (به نمودار بالا مراجعه کنید).
- از محصولات لبنی بدون لاکتوز استفاده کنید. شیر، پنیر و ماستهایی را انتخاب کنید که به طور خاص برچسب “بدون لاکتوز” دارند.
- از محصولات لبنی تخمیر شده مانند ماست، کفیر و پنیر سفت لذت ببرید. فرآیند تخمیر شامل استفاده از باکتریهایی است که به تجزیه لاکتوز کمک میکنند.
- غذاهای حاوی لاکتوز را در وعدههای غذایی همراه با سایر غذاها مصرف کنید. هضم همزمان سایر غذاها باعث کند شدن تخلیه معده میشود و لاکتوز درصد کمتری از کل غذای در حال هضم را تشکیل میدهد. برای تجزیه لاکتوز به آنزیم لاکتاز کمتری نیاز است.
شیر بدون لاکتوز چیست؟
شیر بدون لاکتوز با افزودن آنزیم لاکتاز به شیر تولید میشود. لاکتاز، لاکتوز طبیعی موجود در شیر را تجزیه میکند و به افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز اجازه میدهد تا همچنان از شیر لذت ببرند.
شیر و فواید سلامتی
برای بیماران مبتلا به عدم تحمل لاکتوز، اجتناب از لبنیات راه حل نیست. شیر یک غذای کامل مغذی و منبع 15 ماده مغذی ضروری از جمله پروتئین، کلسیم، ویتامین D و ویتامین B12 است.
بسیاری از مطالعات از اهمیت شیر، پنیر و ماست به عنوان بخشی از یک الگوی غذایی سالم حمایت میکنند. علاوه بر اینکه غذاهای لبنی به سلامت استخوان و دندان کمک میکنند، مطالعات این غذاها را با سایر فواید سلامتی از جمله کاهش خطر سکته مغزی، سندرم متابولیک، فشار خون بالا، سرطان روده بزرگ و دیابت نوع 2 مرتبط دانستهاند.
به علاوه، لاکتوز ممکن است به عنوان یک پریبیوتیک در سیستم گوارش عمل کند و به بهبود میکروبیوم کمک کند. افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند و لبنیات مصرف میکنند، میتوانند به دلیل وجود مداوم لاکتوز، سازگاری کولون توسط میکروبیوم را ایجاد کنند. این فرآیند ممکن است اثر پریبیوتیکی داشته باشد و به افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز کمک کند تا توانایی تحمل لاکتوز را پیدا کرده و لبنیات بیشتری مصرف کنند.
منبع:
وبسایت Milk.org